Vís undanfarnu úrslit
Minni taðing í Norðuratlantshavinum
Júst sum grasið á landi, krevur gróður í sjónum eisini tøðevni fyri at vaksa. Í nýggjari grein (http://rdcu.be/x8i0), útgivin í Nature Scientific Reports tann 6. November, verður víst, at vetrarnøgdin av tøðevninum silikat í Norðuratlantshavinum – t.v.s. frá Labradorhavinum og heilt norður móti Barentshavinum – er nógv minkað síðani umleið 1990.
Týdningarmikla váruppblómingin hjá plantuæti er grundarlagið undir allari vistskipanini í havinum – plantuæti verður etið av djóraæti, sum verður etið av smáfiski so sum nebbasild. Um okkara leiðir er vanligt at gróðurin um summari gerst avmarkaður vegna silikattrot (grein 17. Okt). Minkandi vetrarnøgdin av silikati kann tí merkja, at gróðurin minkar, og kann hetta endurspeglast í hægri liðum í føðiketuni, har allarhelst minni av føði er tøk nú, enn tað var fyrst í 1990unum.
Ein orsøk til silikatminkingina eru veðurgóðu vetrarnir síðani umleið 1995, sum hava viðført grunnari blanding og tískil minni tilførslu av tøðríkum djúpum sjógvi upp í ovaru løgini av sjógvi. Hesi viðurskifti hanga eisini saman við, at sonevndi subpolari meldurin hevur verið veikur. Líkt er tó til, at veðurhørðu vetrarnir (grein 4. Okt) yvir Labrador- og Irmingerhavinum síðani 2014 hava økt um blandingina og styrkt subpolara meldurin. Hetta tykist at hava ført til meiri gróður og betri umstøður á Landgrunninum seinastu 2-3 árini (grein 21. Sept).
Viðkomandi tíðindi
Jákup Sverri kannað æti og fiskalarvur á Landgrunninum
Ta fyrstu tíðina eftir at rognkornini eru klækt, fáa fiskalarvurnar bert tikið smáa føði, sum fyri tað mesta er djóraæti, ið nýliga er gýtt. Fyri at djóraæti kann nørast og…
Broytingar í plantuæti
Nýggj grein í tíðarritinum Global Change Biology vísir, at ein sterkari subpolarur meldur eftir 2013 broytti plantuætisamfelagið fram við Europeiska landgrunninum. Plantuæti er grundarlagið undir øllum lívi í sjónum. Í…
Yngul- og ætikanningar 2023
Jákup Sverri er afturkomin av yngul- og ætikanningunum, sum árliga vera gjørdar á Landgrunninum og Føroyabanka í juni. Úrslitini frá Landgrunninum vístu, at nøgdin av fiskayngli á Landgrunninum var yvir…
Æti og fiskalarvur á Landgrunninum kannað
Nøgdir og sløg av æti um várið hava alstóran týdning fyri, í hvønn mun fiskalarvur frá gýtingini fyrr um várið kunnu finna sær neyðuga føði. Sostatt er nóg mikið av…
